Karta katalogowa 10920
Regietów (Regetów) Niżny, Cerkiew murow. św. Michała Archanioła - czynna prawosławna
gmina: Uście Gorlickie, powiat: gorlicki, województwo: małopolskie
rodzaj obiektu: cerkiew    istnieje: TAK   rok powstania: 2012
współrzędne geogr. 49.47984,21.21673      Zobacz na mapie
Obiekty w pobliżu: km    
 
 

Parafia prawosławna w Regietowie wyodrębniła się w 1930 roku z miejscowej parafii greckokatolickiej w czasie tzw. schizmy tylawskiej. Prawosławni, którzy musieli wtedy opuścić dawną cerkiew greckokatolicką, urządzili świątynię w przydrożnej kapliczce, do której dobudowano prezbiterium i przedsionek. Powstała w ten sposób cerkiew funkcjonowała do czasu wysiedlenia ludności łemkowskiej w ramach Akcji „Wisła” w 1947 r. Kilkanaście powracających w 1957 rodzin łemkowskich zastało tu magazyn z nawozami. Kapliczka-cerkiew została i służyła jeszcze przez ponad 50 lat. Wskutek pogarszającego się stanu technicznego cerkwi, spowodowanego złą jakością materiałów budowlanych, niekorzystną lokalizacją (podatność na podtopienia) oraz ze względu na zbyt małą powierzchnię obiektu, w 2008 r. mieszkańcy wyznania prawosławnego (jedenaście rodzin, trzydzieści cztery osoby) postanowili zbudować we wsi nową cerkiew.

Świątynia, projektowana przez architekta, dr. Andrzeja Tokajuka nawiązuje kształtem do unickiej drewnianej cerkwi św. Archanioła Michała która stała Regietowie Wyżnym. Przed wysiedleniem w ramach akcji Wisła istniały dwie wsie - Regietów Wyżny i Regietów Niżny. Ta pierwsza już nie istnieje, druga (obecnie ma nazwę Regietów) została zasiedlona po 1947 przez ludność polską a po 1957 roku wróciła tylko garstka Łemków, dawnych mieszkańców, którzy dzisiaj są w niej mniejszością. Cerkiew z Regietowa Wyżnego została  w 1955 rozebrana i przewieziona do Żółkiewki na Lubelszczyźnie, gdzie po znacznej przebudowie służy parafii polskokatolickiej. W naturze jednak zarówno przeniesiona cerkiew jak i nowowybudowana niewielkim stopniu przypominają oryginał. Obecna jest od tamtej mniejsza i murowana, jedynie oszalowana z zewnątrz deskami.

Budowę rozpoczęto w październiku 2008. Cerkiew została poświęcona 5 sierpnia 2012 przez metropolitę Warszawy i całej Polski Sawę. W uroczystości wzięli udział liczni duchowni kościołów prawosławnych i katolickich oraz przedstawiciele władz państwowych i samorządowych. Jest to szósta prawosławna świątynia, wzniesiona po II wojnie św. przez Łemków (po Zyndranowej, Rozdzielu, Gorlicach, Krynicy i Komańczy). Jest filią parafii w Gładyszowie.

Wnętrze ozdabiają polichromie wykonane przez Gabrielę Janik, absolwentkę ASP w Krakowie.

Opracowano na podstawie artykułu w Przeglądzie Prawosławnym

 

(1) 2016-07-10, Henryk Bielamowicz

(2) 2014-08-20, Wojciech Pysz

(3) 2016-07-10, Henryk Bielamowicz

(4) 2010-09-14, Henryk Bielamowicz, Cerkiew stara i nowa